Donald Trump’ın ABD Başkanı olmasının ardından kaotik bir hal alan ülkenin dış politikası, derin yaralar açmaya başlıyor. Zira Portekiz, ABD hükümetinin son dönemdeki politika değişiklikleri nedeniyle planlanan F-35 tedarikini askıya almış durumda. Hava Kuvvetleri’nin F-35’lerin satın alınmasını önermesine rağmen, görevden ayrılan Savunma Bakanı Nuno Melo, verdiği demeçte hükümetin bunun yerine Avrupa yapımı jetleri değerlendirdiğini söyledi. Melo, Portekiz medyasına yaptığı açıklamada, müttefiklerin öngörülebilir olmasının savunma tedarik kararlarında kritik bir faktör olduğunu vurgularken “Seçimlerimizde jeopolitik ortamı göz ardı edemeyiz” dedi.
Gökyüzünde havalar serin
Grönland‘ı ilhak edeceğini söyleyen ve Kanada‘yı tehdit eden Trump yönetiminin F-35’i tam olarak çalışır hale getirmek için gereken yazılım güncellemelerine ve yedek parçalara erişimi sınırlayabileceğinden endişe duyuluyor. “Dünya değişti … ve bu müttefikimiz … kullanım, bakım, bileşenler ve uçağın operasyonel olmasını ve her türlü senaryoda kullanılmasını sağlamakla ilgili her şeye sınırlamalar getirebilir” ifadelerini kaydeden Melo, sözlerine şunları ekledi; “Avrupa üretimi bağlamında özellikle göz önünde bulundurulması gereken çeşitli seçenekler var.”
Bu bağlamda Eurofighter Typhoon ve Fransız Dassault Rafale gibi seçenekler öne çıkabilir. Avrupa savunma sanayisinin güçlenmesi gerektiğini savunan bazı analistler, Trump’ın tutumunun bu süreci hızlandırabileceğini düşünüyor. Öte yandan, Hollanda Savunma Bakanı Ruben Brekelmans, ülkesinin F-35 sözleşmesini iptal etmeyeceğini açıklamıştı.
Ancak Portekiz henüz nihai bir anlaşmaya varmış değil. Portekiz, mevcut F-16 filosunu modernize etmeyi veya alternatif bir savaş uçağı platformuna geçiş yapmayı tartışırken, erken seçim süreci de bu kararın seyrini etkileyebilir. Bununla birlikte en az 10 Avrupa ülkesinin filosunda F-35’ler bulunuyor ve Lockheed Martin’in altı Avrupa ülkesinde endüstriyel ortaklığı mevcut. Şirket F-35’i “NATO’nun tercih ettiği standart avcı uçağı” olarak tanımlıyor.
